Zapytaliśmy niedawno kilkanaście osób, co sądzą o naszej kampanii testamentowej i jak, ich zdaniem, może być postrzegana przez ludzi z zewnątrz. Jedna z odpowiedzi, która się przewijała brzmiała: zachęcając ludzi do pisania testamentów i to w dodatku testamentów notarialnych, dacie zarobić notariuszom. Niektórzy wręcz uważali, że kampania „Napisz Testament” może być postrzegana jako układ zawierany między nami i tymi prawnikami, dzięki któremu oni zarobią dużo pieniędzy, a w zamian będą nam płacić jakiś procent, dzięki któremu i my się wzbogacimy.
Niestety, musimy zmartwić wszystkie osoby, które dzielą przekonanie naszych rozmówców: nie ma żadnego układu. Co więcej, nasza akcja, jest czysto społeczna i ma na celu zachęcenie Polaków do pisania testamentów i za ich pośrednictwem pomagania innym, poprzez pamiętanie w tych dokumentach o dobrych i uczciwych organizacjach pozarządowych. Jeśli nasza deklaracja nie jest wystarczająco przekonująca, poniżej dostarczamy twarde dowody.
Zacznijmy od wyjaśnienia, ile kosztuje sporządzenie testamentu u notariusza. Otóż cena oscyluje między 50 a 200 zł netto (plus 23% VAT), w zależności od tego, czy chcemy sporządzić najzwyklejszy testament (50 zł netto), czy też chcemy kogoś wydziedziczyć (150 zł netto), bądź zawrzeć tzw. zapis windykacyjny (200 zł netto). Do tego dochodzi cena wypisu (czyli potocznie mówiąc, kopii aktu notarialnego), za który zapłacimy 6 zł netto od strony. Jeśli postanowimy odwołać testament, musimy zapłacić 30 zł netto (możemy to zrobić w dowolnym momencie), a za oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku, które sporządzimy u notariusza, zapłacimy 50 zł netto.
Kolejna rzecz – mimo, że testament jest bardzo ważnym dokumentem, który można sporządzić wyłącznie u notariusza (mamy na myśli testament notarialny), nie jest to jedyny dokument, w którym specjalizują się ci prawnicy. Co więcej, istnieją takie kancelaria notarialne, które w ogóle nie sporządzają testamentów (albo bardzo rzadko, jeśli pojawi się ktoś, kto chce napisać taki dokument) i zajmują się zupełnie innymi aktami. O wiele więcej, niż sporządzenie testamentu, kosztuje sporządzenie aktu notarialnego sprzedaży nieruchomości lub prawa wieczystego użytkowania gruntu – koszt zależy od wartości rynkowej przedmiotu transakcji i może wynieść nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych. Od niedawna działa również Pierwszy Elektroniczny Sąd Polubowny przy Stowarzyszeniu Notariuszy Rzeczpospolitej Polskiej „Ultima RATIO”, który rozpoznaje przede wszystkim sprawy oparte na fakturach i dokumentach, w których arbitrami są notariusze. Opłata arbitrażowa zależna jest od wartości przedmiotu sporu i również może wynieść nawet kilkadziesiąt tysięcy złotych.
Jak widać zatem, cena testamentu notarialnego, w porównaniu z innymi dokumentami, które sporządza notariusz, jest naprawdę niewielka. Wydaje nam się ponadto, że czas sporządzenia testamentu notarialnego może być niekiedy dłuższy, niż akt sprzedaży nieruchomości lub inny dokument, za który notariusz otrzyma o wiele wyższą taksę. Nie wydaje się zatem, aby z finansowego punktu widzenia, sporządzenie testamentu było bardzo opłacalne…
Dlaczego zatem promujemy testamenty notarialne? Te bowiem dokumenty, nie zaś testamenty własnoręczne, są najrzadziej podważane po śmierci spadkodawcy. One również pozwalają zachować większy spokój w rodzinie i niejednokrotnie uratowały rodzeństwo, kuzynostwo, a nawet rodziców i dzieci przed poważnym konfliktem. Jeśli zatem chcemy, aby po naszej śmierci, nasza wola została uszanowana i – co ważniejsze – aby, gdy nas kiedyś zabraknie, nasza rodzina nie spierała się latami o to, co po nas zostanie.